Tolhutweg 5 Mariënvelde Cafe De Tolhut
Aan dit artikel van de Stichting Oud Zelhem werkten mee: |
Oudste vermelding van het pand: | 1500 |
Oude benaming boerderij: | Tolhut (1643) De Tolhut (1829) Tolhutte |
Oude straatnaam: | Weg van Lichtenvoorde naar Ruurlo (1829) |
Behoorde tot de: | |
Aantal stemmen in de Marke: | |
Staat in: | Halle |
Verbouwing(en): | 1930: grote verbouwing 1951: grote brand, herbouw |
Kadaster 1822: | |
Eigenaar: | Jan Berend Kolkman |
Woonplaats: | Zelhem |
Kadasternummer(s): | C 50 weiland C 51 weiland C 52 bouwland C 53 bouwland C 54 weiland C 55 huis schuur en erf C 56 tuin C 57 boomgaard C 58 bouwland C 58 bis weiland C 59 weiland C 60 elzenbosch |
Detail uit de kaart van 1643 van Nicolaas Geelkerken |
Detail uit kadastrale kaart van 1822 (L.C. Machen) |
Bevolkingsregister en huisnummers vanaf 1829: |
1829: | 329 | Jan Berend Kolkman getrouwd met Hermina Hulsink |
1840-1847: | 329 | J. B. Kolkman en H. Hulsink |
1848-1850: | 329-G1 | J. B. Kolkman en H. Hulsink |
1851-1860: | G1-G1 | J. B. Kolkman † en H. Hulsink † |
1851-1860: | G1-G1 | Antonius Klein Tanck getrouwd met Töneken Hulsink (dr.) |
1861-1870: | G1-58 | A. Klein Tanck en T. Hulsink |
1871-1880: | G58-G58 | A. Klein Tanck en T. Hulsink |
1881-1900: | G58-G58 | Antonius Velzen Tanck vertr. Ruurlo. / T. Hulsker † 1883 |
1881-1900: | G58-G58 | Henricus Velzen Tanck getrouwd met Johanna Reinira Melchers ( vertr. naar Ruurlo ) |
1881-1900: | --- - G58 | Albert Jan Voortman en Aaltjen Leusink komen 1890 en vertr. 1890 |
1881-1900: | --- - G58 | Antonius Everhardus ( Toon) Overbeek getrouwd met Johanna Verheij komen in 1892 uit Zeddam |
1901-1924: | G58 - G68- --- | wed. Elisabeth van Uum ( van Albertus Verheij ) † |
1901-1924: | G58 - G68- --- | A. E. Overbeek † 1904 en J. Verheij |
1901-1924: | --- -68-G84 | zn. Theodorus Albertus ( Dorus ) Overbeek tr. 1922 met Wilhelmina Beulink |
1901-1924: | --- -68-G84 | zn. van A.E. Overbeek, Albertus Overbeek getrouwd met Francisca Johanna Bongers, vertr. naar G 68a |
1925-1939: | G84 - G117 - G157 | Th.A. Overbeek en W. Beulink |
1940-1964: | G157 | Th.A. Overbeek en W. Beulink, 1951: grote brand, herbouw |
1965-1980: | Tolhutweg 5 | Th.A. Overbeek † 1966 en W. Beulink |
1980-0000: | Tolhutweg 5 | A.W.H. Overbeek en B. ... |
1990-0000: | Tolhutweg 5 | A.W.H. Overbeek en B. ... |
0000-0000: | Tolhutweg 5 | M. Bruggink en Thea Overbeek |
Opmerking: |
Tolhutte, een herberg met een historie. Rond 1500 moet op deze plaats Derk Rosengaarden al tol van passanten hebben geïnd. De Tolhutte ligt aan een oude handelsweg. De toenmalige wegen waren meer karrensporen tussen het veen door en waren hierdoor vaak ook onbegaanbaar. Er mocht alleen tol geheven worden als de wegen begaanbaar waren. Het oudste gegeven is een kaart uit ongeveer 1600. De Tolhutte ligt in die tijd aan de weg van Hengelo naar Aalten, ook wel Hessenweg genoemd. De weg en De Tolhutte staan ook op een kaart van Halle en omgeving uit 1643 en laat zien de omgeving nog een onbegaanbaar gebied was met moerassen en venen. Van 1811 tot 1857 bewoond door Jan Berend Kolkman en tot 1889 door Antonius Klein Tanck die een heel groot gezin had. Mogelijk is zijn gehele bezit bij executie openbaar verkocht en werd het pand verkocht aan Klein Egelink, schaapherder en een soort makelaar, die zijn schaapskooi bij Veldman in de Ruurlose Heurne had. Een man die een primitief en zuinig leven leidde. Gebruik van mes en vork waren hem onbekend en zelfs van zure melk wist hij nog brood te maken. Hij kwam aan zijn eind bij het opdraaien van de hooiberg. In 1890 woonde Voortman in de oude herberg, maar hij vertrekt hetzelfde jaar weer. In 1892 verhuisden Toon Overbeek, met zijn vrouw Hanne en zonen Dorus en Bart uit Zeddam naar de Tothutte. In 1896 kocht Toon Overbeek De Tolhut en 16 hectare grond voor 5.000 gulden. In 1904 overleed Toon Overbeek en de vergunning ging over op zijn vrouw. Dorus nam later het bedrijf van zijn moeder over. Durus Overbeek (bijgenaamd Tolhutte Dorus) had twee kinderen en handelde overal in. Dorus heeft een grote rol gespeeld in het totstandkomen van de Achter-Ziewense school in 1930, en de kerk in 1932. Dorus was een hoogst markant kastelein, boer en paardenkoopman met grote snor en zijn onafscheidelijke petje scheef op het hoofd. In 1966 overlijdt Dorus op 85 jarige leeftijd. Het bedrijf wordt voorgezet door zoon en zijn vrouw Bertha en tegenwoordig zwaait hun dochter Thea de scepter. |
Bronnen: |
Boerderij- en Veldnamen in Zelhem (1998) Blz. 90 kaart 14/1 |
Krantenartikel uit Arnhemsche courant 18-02-1832 |
Doris Overbeek van de Tolhut. Foto gemaakt door G.J. Sielias |
Foto van fam. Overbeek |
Hanne Foto van fam. Overbeek |
Het interieur tijdens de sloop van de oude Tolhut in 1930. Foto van fam. Overbeek |
Opnamen uit 1946, voor de brand. Foto van fam. Overbeek |
Op 25 juli 1951 werd de Tolhut getroffen door een blikseminslag.Foto van fam. Overbeek |
De Tolhut in 1960 Foto van fam. Overbeek |
Foto van fam. Overbeek |
Foto 2007 door Willem Hartemink |
Foto 2007 door Willem Hartemink |
Foto 2007 door Willem Hartemink |
Foto 2007 door Willem Hartemink
2009 De Tolhut. Foto Google.