10-Dodendraad.

Details
Categorie: Wereldoorlog 1e

Dodendraad

Door Bennie Eenink

Vluchtelingen

Draad in museum 1 1024 cr Enhanced
Opa was ook een tijd in het zuiden van het land gelegerd geweest. "In de buurte van Boxmeer, of Boxtel, daor argens."'Opa had daar gehoord wat er zich aan de grens met België had afgespeeld. Na de inval van de Pruusen in België en toen duidelijk dat Nederland neutraal bleef waren heel veel Belgen naar Nederland gevlucht. Enorme aantallen, honderdduizenden vluchtelingen, had opa horen vertellen. De meesten waren in de zuidelijke provincies opgevangen met als gevolg dat het echt moeilijk werd. "Onze regering stuurde saldaoten naor Limburg, Brabant en Zeeland um de grenze te bewaken. De Belgen vluchtten naor die provincies. En al die luu mossen onderdak en etten hemmen. In de begintied mot dat daor een groten chaos waezen ewest. Gelukking zat ik toen nog in Arnhem in de kazerne."
 
Hoogspanning

Om te verhinderen dat nog meer Belgen naar Nederland wilden vluchten en om te voorkomen dat er gesmokkeld werd besloten de Duitsers iets nieuws toe te passen, een elektrisch hek. Langs de hele grens tussen Nederland en België, van Zuid-Limburg tot in Zeeland werd een afrastering geplaatst. En die afrastering werd onder elektrische stroom gezet. "En gin schrikdraod zo at ze now gebruukt um de beeste in de weide te hollen maor hele starken stroom, hoogspanning neumt ze dat," vertelde opa. Stroom die zo sterk was dat als je de draad aanraakte meteen dood was of helemaal verbrandde. Opa had die verhalen daar gehoord van soldaten die uit de grensstreek kwamen. Honderden mensen waren op die manieren gedood. Soms omdat ze het toch probeerden om er door te komen, soms ook door ongelukken. Veel mensen wisten in die tijd nog niet wat elektriciteit was en dachten dat het wel mee zou vallen met het gevaar.  

 

Naar de draad

dodendraad onbekend EnhancedOpa had die draad een keer gezien. "Bi’j ons daor in Braobant wazzen ok een paar jongens elegerd die van de Belgisch grenze kwammen." Op een zondag waren ze met een groepje soldaten naar hun dorp gefietst, ze hadden koffie gedronken bij de jongens thuis en waren toen naar de draad gewandeld. Uit de verte hadden ze gekeken, want achter de draad liepen Duitse soldaten met geweren als bewaking. En je wist maar nooit hoe die zouden reageren op een groepje Hollandse soldaten. Daar was dus de draad. "Zoiets as de dräöde um de weide maor dan wel twee meter hoge. En niet ene riege zoas um de weide maor dri’j riegen. Alleen op de middelsten draod ston stroom. De beide buutensten stonden d’r een paar meter vanaf en daor ston gin stroom op. Dat was gewoon puntdraod en mos veurkommen dat de mensen bi’j vergissing an de stroomdraod zollen pakken." Opa had het alleen uit de verte gezien. "Ut liep gewoon zoas de grenze liep, dwars deur de weidens en tussen de huuze deur. Zo uut de wiete lek het niet zo naar maor ut mot vreselijk weazen ewest." 

 
 
In het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem is een stukje van de Dodendraad nagebouwd. De foto boven aan deze pagina is daar gemaakt. 
 
Zowel aan de Belgische als aan de Nederlandse kant van de grens zijn nog veel herinneringen te vinden. Wandel- en fietsroutes, reconstructies en musea met verhalen. Trieste verhalen over de waarschijnlijk honderden doden die er zijn gevallen, maar ook spannende verhalen over smokkelaars die er met slimme oplossingen in slaagden om toch de grens over te steken.   
 
 
Een prima vertrekpunt voor meer informatie is de website van Heemkundekring Amalia van Solms. Een bijzondere oudheidkundige vereniging omdat men als werkterrein het Nederlandse Baarle-Nassau en het Belgische Baarle-Hertog heeft.
 
Plaatje website 3
 
Soms ging het goed, soms ging het mis...
 Krant en tekening Enhanced
 
Krant 14 dec 1916Onder een foto van twee door de elektrische draad omgekomen Duitse deserteurs. Deze foto werd door de Duitsers verspreid als ansichtkaart onder de militairen om te laten zien hoe gevaarlijk de elektrische draad was en om desertie te ontmoedigen.

Deserteurs 2 Enhanced Repaired