Door Bennie Eenink
"Now wördt ut ingewikkeld," zei opa, "want now mot ik ow eerst uutleggen wat de Eerste Wereldoorlog was.” Dat er een Tweede Wereldoorlog was geweest dat wist ik wel. De Duitsers, die rotmoffen waren toen onze vijand, daar had ik al heel wat verhalen over gehoord. Volgens opa was de Eerste Wereldoorlog, die nog gewoon de oorlog en later ook wel de Groote Oorlog werd genoemd, veel ingewikkelder. Er deden een heleboel landen mee terwijl de mensen die in die landen woonden nauwelijks wisten waarom ze in oorlog waren. Ooit had dan een regering een ander land beloofd te helpen als het in een oorlog betrokken zou worden. Voor gewone mensen was het heel moeilijk te snappen. "De luu heurn niks, d’r was nog gin radio en een abonnement op un krante hadden de meeste mensen ok niet. Trouwens een heleboel oldere mensen konnen niet ens laezen," vertelde opa.
"De Duutsers, wi’j zeien toen nog Pruusen, wazzen d’r natuurlek ok weer bi’j betrokken, die luu stonnen toen ok altied al veuran as d’r oorlog wier evoerd.' Eerder, in 1870 hadden de Duitsers Frankrijk ook al aangevallen. Dat was de Frans-Duitse oorlog. De Rijn vormde voordien zo ongeveer de grens tussen de beide landen maar in die oorlog hadden de Duitsers een behoorlijk stuk land ingepikt aan de Franse kant van de Rijn. Dat gebied, de Elzas hoorde in 1914 nog steeds bij Duitsland, uiteraard tot woede van de Fransen. Die hadden daarom een groot deel van hun leger aan de grens van de Elzas geconcentreerd. Als het weer tot een oorlog zou komen waren de Fransen van plan om te voorkomen dat de Duitsers nog verder Frankrijk zouden binnendringen en nog liever wilden ze de Duitsers weer terugdrijven achter de Rijn. In Nederland werd bezorgd gekeken naar die die enorme Franse troepenmacht in de buurt van de Rijn. Want het zou de Duitsers wel eens op het idee kunnen brengen om dan maar een andere route te kiezen om Frankrijk aan te vallen. En die route zou wel eens via België maar misschien ook wel door Nederland kunnen lopen.
SchoolTV
Opa had gelijk, de Eerste Wereldoorlog was vreselijk ingewikkeld. Wie tegenwoordig de relatie tussen Europese landen in een paar woorden wilde beschrijven zal daar ongetwijfeld het woord samenwerken bij gebruiken. Ruim 100 jaar geleden was dat heel anders. Passende woorden waren toen onder meer: jaloezie, concurrentie, naijver, hoogmoed en machtswellust. En een oorlog werd toen nog beschouwd als een acceptabel en praktisch middel om politieke doelen te bereiken.
Als u op onderstaand link klikt kunt u een filmpje bekijken dat gemaakt is voor schooltelevisie. Op een eenvoudige maar doeltreffende wijze wordt in een paar minuten uitgelegd wat er zich tussen 1914 en 1918 heeft afgespeeld in Europa. https://schooltv.nl/video/de-eerste-wereldoorlog-1914-1918-1/
