Sinterklaas aankomst op het terrein van houthandel Oldenboom. 
Foto: uit collectie Willem Hartemink 

Sinterklaas aankomst op 13 november 2004 op het evenementenplein.

Artikel door:

De Veengoot vormt de grens tussen de gemeenten Zelhem en Ruurlo

Foto uit gemeente kwartet Zelhem

Langs de Brinkweg vinden we de naam Lemkesbeumken, op de plaats ongeveer waar nu de Pr. Beatrixstraat uitkomt op de Brinkweg. Het wordt omschreven als hogere zwarte grond, waarop vroeger één boom had gestaan. Het was een kenmerkend punt, omdat men hier in feite het dorp Zelhem binnenging vanaf de zuidkant. In de boom zou vroeger een lamp hebben gehangen om de naderende reiziger bij te lichten en daar zou de naam Lemkesbeumken vanaf zijn geleid.
Lemkesbeumken lag aan de Barinkweg, die vanaf de Brinkweg richting Heidenhoek liep. Het was de lijkweg, waarlangs de begrafenisstoet vanuit de Heidenhoek richting Zelhem trok. Als de stoet bij Lemkesbeumken was werd ze zichtbaar vanuit de kerktoren en begon men te luiden.

In de buurt van Lemkesbeumken woonden vroeger de kolenbranders in eenvoudige plaggenhutten. Daar woonde ook Smoks Hanne, die zo’n prominente rol speelt bij de viering van het 1200-jarig bestaan. Veel is er van Smoks Hanne niet bekend. Ze moet een kruidenvrouwtje geweest zijn, met genezende krachten en met helderziende gaven, ergens in de negentiende eeuw. Ze moet een markante figuur geweest zijn in het oude Zelhem, anders was haar naam niet zo lang blijven hangen. De legendes die de mensen rond haar persoon hebben geweven zijn met de jaren echter steeds grootser en grotesker geworden. Inmiddels is ze gepromoveerd tot een soort (goede) toverheks en dat leidt ongetwijfeld weer tot nieuwe prikkelingen van de fantasie.
Het arme oude vrouwtje zou hoogst verbaasd zijn met al die postume aandacht.

Op 10 Augustus 1925 was het een warme dag in de Achterhoek. Door het toenmalige KNMI station in Winterswijk werd meer dan 30 graden gemeten, het was zwoel en drukkend.

Aan het eind van de middag begon de lucht er dreigend uit te zien en later begon het te onweren. Rond de klok van 7 uur in de avond zagen de mensen vanuit het westen dreigende en ronddraaiende wolken aankomen. Ook kon men een uitstulping zien die met veel lawaai dichterbij kwam. Het werd donker en het begon te regenen en te hagelen.

Ooggetuigen zagen een muur van regen, hagel, stof en bladeren. Een orkaan trok over de Achterhoek die vooral Borculo zou treffen. Na ongeveer 8 minuten werd het rustiger, maar in die korte tijd was Borculo grotendeels verwoest!

Kilder, Wehl,Velswijk,Doetinchem, Zelhem en Ruurlo werden ook getroffen door de windhoos. In Dichteren kwam de kap van de Kilderse molen op de grond terecht.

Halle opname uit 1925, schade na de stormramp. Foto van fam. Wenting

Deze ansichtkaart is verstuurd in 1952 De brug in  de voormalige spoorbaan van Zelhem naar Ruurlo van de Gelderse Overijsselse Lokaal Spoorweg over de Oosterwijksevloed. Het Witte bruggetje.

Foto: uit collectie Willem Hartemink

Het fietspad over het afgebroken spoorlijntraject richting Ruurlo.
  Foto uit collectie van mevr. M. Vriezen

ZELHEM (Hulptelefoonkantoor in 1915)
Diensturen: Werkdagen: van 8.-- vm. tot 1.-- nm., van 2.-- nm. tot 3.30 nm, van 6.-- nm. tot 7,30 nm. Zon-, en Feestdagen: van 8,-- vm. tot 9.-- vm.
Eene openbare spreekcel is gevestigd in het Hulptelegraafkantoor.

8 Boerenleenbank, De Coöp
1 Coöp. Stoomzuivelfabr. "Erica"
6 Coöp. Stoomzuivelfabr. "Erica", Woning v.d. Directeur
5 Gemeentehuis 
4 Looman, G., Veekoopman 
7 Oldenboom, D.J., Stoomhoutzagerij en korenmolen, graan en houthandel 
.. Rijkstelegraafkantoor (°)
3 Smeenk, J., Kleermaker 
.. Telegraafkantoor (°)
2 Zadelhoff Azn., G., Stationstr.

Een pagina uit het landelijke telefoonboek van 1915. 

Foto: uit collectie Eef Oosterink

In Nederland lieten de telefonisten van de Nederlandse Bell Telephoon Maatschappij voor het eerst van zich horen in Amsterdam op 1 juni 1881. Daar werd het eerste telefoonnet in gebruik genomen met 49 aansluitingen.
De telefoon verbindingen werden in die tijd tot stand gebracht door tussenkomst van een telefoniste. Op het toestel zat een slinger waarmee een oproepsignaal opgewekt kon worden. Dit werd al snel vervangen door een elektrisch signaal, waarmee men een telefoniste aan de lijn kreeg, die dan handmatig de verbinding tot stand bracht. Wilde men naar een andere plaats telefoneren dan waren daar 2 telefonistes voor nodig om 1 verbinding te maken.
In 1911 werd de eerste halfautomatische centrale in werking gesteld en in 1922 werd de volautomatische centrale al in gebruik genomen.

Deelvergroting van het telefoonboek uit 1915

Foto: uit collectie Eef Oosterink

In 1938 had Zelhem 81 telefoonaansluitingen en was doorlopend bereikbaar. Dit kwam omdat Zelhem onder het telefoondistrict Arnhem viel dat op een automatische centrale was aangesloten. Dit was voor de abonnees van de omliggende dorpen als Hengelo (G) en Ruurlo nog niet het geval. Die abonnees waren alleen bereikbaar als het telefoonkantoor geopend was. Zelhem had in het begin kengetal 432, later werd dit 08342 en tegenwoordig is het kengetal 0314.

Zelhem in het telefoonboek van 1938

Foto: Wim Eenink

Logo van het TIP Zelhem    
Website: https://tipzelhem.nl/

 

De TIP bij het wolwinkeltje in de Stationsstraat

Tip winkel Smidsstraat  2014-2018

Touwtrekken, aan de Doetinchemseweg op het onbebouwde terrein op de hoek met de Prinses Margrietstraat. Nu Doetinchemseweg 38.  Foto: uit collectie Eef Oosterink

Bij allerlei familie aangelegenheden speelde de buurt in vroegere tijden een belangrijke rol. In de regel had men twaalf buren, want bij een begrafenis had men vier 'naosten' nodig en achtdragers. Ook bij een bruiloft waren de buren noodzakelijk om het feest te kunnen vieren. De naober werd als eerste het feest 'aangezegd'. Daarbij werd door het bruidspaar aangegeven hoe het feest zou worden gehouden en wat ze wilden hebben. Een aantal weken voor de bruiloft nodigde deze naober de rest van de buurt uit om bij hem te komen overleggen over het hoe en wat van het feest. Er werd overlegd hoeveel geld eenieder moest aanleggen voor het cadeau, wie voor het groen voor de boog en versiering ging zorgen. Voor de vrouwen was de taak om roosjes te maken. De avond voor het feest stond vervolgens in het teken van het 'mooi maken'. Hierbij werd al het nodige aan alcoholhoudende drank genuttigd.

De vrouwen van de naosten hadden ook tot taak om de maaltijden te bereiden. Er werd soep gekookt. Als groente had men gestoofde peertjes, boontjes en appelmoes en ook het toetje (meestal chocoladepudding) mocht niet ontbreken.
Voor de maaltijd werd de naaste familie en ook de naosten uitgenodigd. Na de maaltijd werd de boerderij bekeken, waarbij de 'bruidskoe' een belangrijke plaats innam. De vrouwen inspecteerden de linnenkast of het 'kabinet'.
De naaste naober maakte ook de lijst met genodigden, die vervolgens aan de 'brulfteneugers', een broer van de bruid en een broer van de bruidegom of indien niet aanwezig een neef of zwager, werd gegeven om de feestgangers uit te nodigen. Het was voor de 'neugers' vaak moeilijk om weer thuis te komen, want bij ieder huis waar ze de mensen uitnodigden moest een stevige borrel gedronken worden
Het feest werd meestal op de 'deel' van de boerderij gehouden. Er konden wel 200 of meer gasten komen. Er was altijd muziek, gespeeld door twee muziekanten. Zij zaten op de hilde (het podium) om de stemming er in te houden en de dans muzikaal te ondersteunen.

Twee dagen na de bruiloft was de 'naobrulfte'. Dan kwamen de naosten hun meegebrachte serviesgoed en bestek weer ophalen. Dan was er koffie met brood en een borrel of een glaasje port.

De buurt van de fam. Geessink in de Wittebrink in 1932

Foto: uit collectie Eef Oosterink

Foto: uit collectie Eef Oosterink

Foto: uit collectie Eef Oosterink

Foto uit collectie Willem Hartemink

De buren
Als er iemand overleden was, dan stond de naaste buurman al heel snel op de stoep om zijn medeleven te betuigen en te vragen hoe alles geregeld diende te worden. Hij nam ook het lijstje met namen mee van de mensen die bericht moesten ontvangen. Samen met de buurt ging hij rond om de mensen aan te zeggen. Tegenwoordig doet de naaste buurman dat nog alleen in de buurt. Anderen krijgen een kaartje.
De buurt hielp met het schrijven van de kaarten. De meeste zaken zijn overgenomen door de begrafenisondernemer zoals: afleggen, aangifte doen bij het gemeentehuis, enz. Wel verzorgde de buurt nog voor de koffie en de broodjes bij de begrafenis, en de naaste buurman stond in de hal om de gasten te ontvangen. Dat gebruik is tegenwoordig vervangen door de uitvaartleider/ begrafenis ondernemer.

Liekspier
Lijkbalk (laatste gebint, voor de paardestal van de boerderij) boven de deel, naast het haakgat waaronder bij een begrafenis de kist voor de laatste maal werd geopend.

De lijkweg en traditie van het klokluiden
Bij een een begrafenis verzorgen twee klokken van de Lambertikerk de droeve stoet met hun tonen. Zes mannen luidden de grote klok, terwijl er twee "de sik moesten melken" (de kleine klok luiden). Tegenwoordig gaat dat door een app op de mobile telefoon.

Uit iedere wijk of buurtschap volgde de stoet een vaste weg, de doden - of lijkweg. En bij een vast punt moest het luiden beginnen. Om te weten, wanneer mem moest beginnen, keek men van boven uit de toren.
Vanuit de Heidenhoek kwam de stoet via de Barinkweg: was die bij "Lemke's beumke" (Brinkweg) dan moest het luiden beginnen.

De Barinkweg in 2010

Kwam de stoet langs de Brunsveldweg dan was de driehoek (splitsing Brinkweg-Nijmansedijk) het punt dat vanuit de toren in het oog gehouden werd.
Uit de richting Halle volgde men de Peppelendijk (Halseweg) en het luiden begon als de stoet tussen het Pelikaansbos en de boerderij van Hillen was.( Halseweg 14)
De Papenburg aan de Vrogtenweg was het vaste punt in de route vanuit Oosterwijk.
Vanaf de Wittebrink volgde men de Hummeloseweg en tussen de Spijkhorst en de oude Looschool hoorde men de klokken. (Hummeloseweg 43)
Tenslotte was de Buursinkmolen, voor de stoet die uit de Wassinkbrink, kwam het punt van waar er geluid werd.( Doetinchemseweg 62)

Barinkweg  met een bord met uitleg over de lijkweg. Foto: H.M. Somsen.

Oorspronkelijk ging het luiden tijdens de begrafenis door en hield het pas op als de stoet op de terugweg het punt bereikt had, waar het het luiden ook was begonnen. Het spreekt vanzelf dat men strak de hand hield aan de voorschriften die door de traditie waren vastgelegd ('t hef altied zo ewes). Tegenwoordigstopt het luiden als de stoet op de begraafplaats is. In veel gevallen wordt het luiden achterwege gelaten.

Het luiden als iemand overleden is zoals eertijds gebruikelijk om 10.00 uur voor een inwoner uit het dorp of 11.30 uur voor een inwoner in het buitengebied wordt ook niet altijd meer gedaan. Men hangt het overlijden niet meer aan de grote klok.


Begrafenis over de lijkweg. Krantenknipsel van Gerhard Bruil.

Daaruit is ook de verontwaardiging te verklaren van de oude smid Nusselder rond 1935, toen degenen die de klok moesten luiden per abuis in de verkeerde richting naar de stoet uitkeken boven in de toren, waardoor deze de Markt naderde zonder dat zij het merkten. Nusselder holde zijn werkplaats op de Markt uit en sprong zo in de touwen, waardoor het luiden begon. Verschrikt kwamen de mannen beneden, waar ze werden ontvangen met een: "En als er nou niet geluid wordt dan hoeft het helemaal niet meer".

Was de overledene een grote boer of een kerkenraadslid, dan duurde de plechtigheid op het kerkhof langer vanwege de toespraken. Ook de plaats waar de overledene kwam te liggen werd bepaald door zijn stand. Een daghuurder kwam helemaal achteraan op het kerkhof. Dat ontlokte de dragers dan wel de verzuchting: wi'j möt lange dragen.

Op de derde uitbreiding van de begraafplaats het "Rondeel" is nog sprake van 1e klas graven.

De Lijkkoets
De lijkkoets is mei1925 besteld bij Huiskamp Carrosseriebouw in Winterswijk en in september 1925 geleverd aan de diaconie van Zelhem. De lijkwagen voor Zelhem was de eerste lijkkoets die ze bouwden. De wielen hadden eerst ijzeren hoepels, later werden dikke massief rubberen banden gebruikt.
In de jaren die volgen gaat Huiskamp zich meer profileren als de specialist in lijkwagens, volgkoetsen en toebehoren als dekkleden, baarkleden, laken, pluimen, tressen en lampen. En heeft dan zo veel werk om tot in de Tweede Wereldoorlog een beeldhouwer -voor hout- in vaste dienst te hebben. De lijkkoetsen die Huiskamp bouwt dateren zo ongeveer uit die periode: 1925-1942. De variatie is groot: van indrukwekkende zijladers, waarbij de kist er aan de zijkant in gaat, achterladers tot ‘glaswagens’, die met glazen ruiten in plaats van alleen draperieën zijn uitgevoerd. Het houtsnijwerk varieert net zo sterk van een eenvoudige guirlande langs de zijkant tot gebeeldhouwde engelen – een engel met een bazuin, verwijst naar het Laatste Oordeel uit het Boek Openbaringen van Johannes. Alles heeft zo z’n symboliek: een kruis op het dak voor de katholieken, te verwisselen met een urn voor de protestanten. En niet te vergeten is er verschil in begraven in eerste, tweede of derde klas. Het meeste verdient Huiskamp aan de eersteklasuitvoering, waarvoor luxere spullen nodig zijn. Maar iedere lijkkoets die Huiskamp bouwt is een rijdend kunstwerk.

De lijkkoets heeft tot 1960 dienst gedaan en is toen voor 20 gulden verkocht aan stalhouder G. Kraaij in Velp. De eerste lijkauto, een verbouwde Panhard, is medio 1958 in gebruik genomen door het begrafenisfonds van Zelhem.

Foto: uit collectie Gerrit Gerritsen

Foto: uit collectie Gerrit Gerritsen

Foto: uit collectie Gerrit Gerritsen

Foto: uit collectie Gerrit Gerritsen

Lees ook Loonbedrijf Looman en Hummeloseweg 68. De Hummeloseweg was rond 1900 al geplaveid met grint en scherpe basalt stenen en was daarmee de eerste verharde weg van Zelhem. Dit is gedaan omdat de Hummeloseweg de officiële aansluiting was van de Hummelo - Enschede Kunstweg (HEK).

De boerderij Waarlo, met daarin de winkel van Wisselink Foto van C. Verbeek uit Finland

Uit de krant: Ernstige aanrijding op het beruchte kruispunt van Waarlo, 
alle inzittenden zijn met de schrik vrij gekomen. Foto: uit collectie Harry Somsen.

Zie boven het huis van Driekus Waarlo, waarna deze kruising genoemd is

Foto: uit collectie Eef Oosterink

1. “Uit het leven en levenswerk van J. van Dijk Mzn”, 1917 door dr. G.A. Wumkes
2. “Zondagsscholen in de regio Doetinchem”, Kronyck 71, maart 1994 
   door G.J. van Roekel
3. “Van zondagsschool tot kindernevendienst” , 28 april 1985 
   door Ch. Jansen en H.J. Simmelink
4. Interview op 17 april 2004 met de heer A.G. Kraaijenbrink, door Frits Schultheiss en Dick Hartemink
5. Interview op 16 juni 2004 met de heren H. Hebbink en G.H. Toonk, door Frits Schultheiss en Eef Oosterink
6. Interview op 16 april met de heer A. Bouman, door Frits Schultheiss en Dick Hartemink
7. Telefonisch interview op 28 juni 2004 met mevrouw T. Loman, door Frits Schultheiss
8. Telefonisch interview op 28 juni 2004 met de heer G.J. Kemper door Frits Schultheiss
9. Telefonisch interview op 28 juni 2004 met de heer D.G. Vervelde, door Frits Schultheiss
10. Interview op 16 april met de heer H. Kuenen (Heidenhoek) door Frits Schultheiss en Dick Hartemink

Er waren vier Zondagsscholen in de buurt van het dorp Zelhem. Ze staan aan de Garvelinkweg, Enkweg, Turfweg in de IJzervoorde en aan de Goorstraat in de Slangenburg.

In 1890 waren er negen zondagsscholen in de regio Doetinchem, alle gesticht door ds. Van Dijk, die samen de afdeling Doetinchem der Nederlandse Zondagsschool-Vereniging vormden, vanaf 1894 genaamd “Josia”. Josia had in 1934 11 zondagsscholen met 17 klassen en ongeveer 500 leerlingen. Aanvankelijk kwamen de kinderen bij elkaar in boerenkeukens. Daar gaven de kwekelingen van Ruimzicht les op zondagmorgen. Deze “jongeheren” volgden het gymnasiaal onderwijs ter voorbereiding van hun studie voor predikant te Utrecht. Ruimzicht in Doetinchen is als internaat door ds. Van Dijk in september 1872 in gebruik genomen met 72 kwekelingen. Op 1 juni 1890 werd Ruimzicht bewoond door ruim honderd kwekelingen.

Zondagsschool Josia in de Heidenhoek

Zondagschool in de Heidenhoek aan de Garvelinkweg 6, gebouwd in 1926.

Foto uit collectie Eef Oosterink

De heer Henk Kuenen vertelt over deze zondagsschool: de school is gebouwd in 1926. In 1937 is de heer Kuenen van de zondagsschool af gegaan. Hij heeft wel altijd de kachel aangemaakt, samen met zijn medecommissieleden Boeyink, Eelderink, Luesink en Oosterink (bron: G.J. van Roekel). Onder andere ds. Wiersma en ds. Gorselinga hebben les gegeven. De heer Kuenen heeft een foto uit 1937 van de klas, een foto uit 1966 en een krantenartikel van september 1998 (10).
De ds. Van Dijk stichting heeft het schooltje gebouwd. De grond hiervoor heeft de heer Boeyink geschonken. Het schooltje zat in het begin altijd vol, maar later niet meer. De zondagsschoollessen zijn gestopt in 1987/1988, nu heeft de heer Peters uit Aalten het gebouwtje in gebruik als zomerhuisje.

Zondagsschool “Wassinkbrink” aan de Enkweg

De zondagsschool is in 1916 bij fam. Eelderink (boerderij “Bleumink”, Boeninksteeg 12, boerderij van een tante van de heer A.G. (Anton) Kraaijenbrink, Wassinkbrinkweg 5) begonnen. In 1926, bij de geboorte van Anton waarbij zijn moeder in het kraambed is overleden, is de zondagsschool in boerderij “Croüpin”, Enkweg 5 voortgezet.
De zondagsschool vond plaats in de keuken van boerderij “Croüpin”. Hiervoor werden de kokosmatten, die de mooie granieten vloer beschermden, weggehaald en werden de lange banken en het orgel geplaatst. Op het laatst waren in deze ruimte van circa 5x6 m wel 30 kinderen aanwezig. Studenten van “Ruimzicht” te Doetinchem, zoals F.H. Scheffer, Tabe Feenstra en Hans Blankenstein, leidden de zondagsschool. Ook meester Hendriksen van de Looschool heeft les gegeven in het schooltje.
De heer Hebbink vertelt nog de volgende anekdote: er was eens een student die zijn naam niet wilde zeggen voor de groep kinderen met een leeftijd tussen 5 en 15 jaar. Zijn naam was Poepjes!

Direct na de oorlog, omstreeks 1947, is in de weide van boerderij “Croüpin” een bestaand schuurtje uitgebreid met een tweede ruimte. Nu konden twee groepen kinderen gehuisvest worden. Bij de bouw is gebruik gemaakt van een raamkozijn uit de in de oorlog bij een bombardement beschadigde Halse kerk. De ruimten werden verwarmd door een kolomkachel. Een kwajongensstreek was eens het afsluiten van de schoorsteen met een dakpan waardoor, bij het opstoken van de kachel, de hele ruimte vol rook stond. De zondagsschool ging die keer niet door.

Kerstfeest werd altijd in de boerderij zelf gevierd. De kerstboom, geschonken door Willem ter Maat van de Doetinchemseweg, stond altijd in de hoek van de ruimte. In twee melkbussen (2x 40 liter) werd in de boterfabriek chocolademelk gemaakt. Tijdens de kerstviering, even voor de kerstavond omdat de studenten dan nog aanwezig waren, kreeg ieder kind een (spannend) leesboekje.
Door middel van collecten werd geld ingezameld voor de zondagsschool. Er werden ook uitstapjes voor de kinderen van de zondagsschool georganiseerd. Zo zijn er uitstapjes gedaan met paard en wagen naar het Peeske (waterfietsen en zwemmen). Ook is Ruimzicht bezocht.
In 1956 wordt een nieuw gebouwtje voor de zondagsschool gebouwd aan de Enkweg door de hervormde kerk, de grond hiervoor is door ruil met familie Bloemendaal verkregen. Het gebouwtje was eerst van de buurt. De hele buurt heeft meegeholpen bij de bouw hiervan. De kerk had toen al de zondagsschool overgenomen omdat “Ruimzicht” met haar studenten was verhuist naar Zeist. In het gebouwtje was een schot, de oudere kinderen zaten voor het schot, de jongere kinderen er achter. Timmerman Willem Jansen (†) van de Zevenweg heeft hier ook nog les gegeven. In 1990/1995 is de zondagsschool gestopt vanwege te weinig kinderen.

Zondagsschool aan de Turfweg, IJzevoorde

De zondagsschool in IJzevoorde, gebouwd omstreeks 1910.

Foto: uit collectie Eef Oosterink

Deze zondagsschool is gesticht door de evangelisatiekerk (Ds. Van Dijk stichting). Het schooltje ligt precies op de grens van Zelhem en Doetinchem, de grenspaal staat evenwijdig met de achtergevel. In 1983 was de zondagsschool voor het laatst in gebruik met nog 7 tot 8 kinderen en startte op zondagmorgen om 9.30 uur. In 2003 is het schooltje opgeknapt, nu is het in gebruik als duivenhok en eigendom van A. Bouman.

Mevrouw Loman was bij de zondagsschool betrokken en de heer Loman verzorgde de houtkachel. Als andere betrokkenen noemt mevrouw Loman onder andere Jan ter Maat en Ineke Dales (7). Mevrouw T. Loman vertelt het volgende: toen wij 45 jaar geleden kwamen wonen in de boerderij stond op de hoek van ons perceel al het zondagsschooltje. De Turfweg heette toen nog de IJzevoordseweg. In de beginperiode was het schooltje druk bezet. Er waren toen zelfs twee groepen vanwege de krappe huisvesting. Ook kinderen waarvan de ouders niet naar de kerk gingen kwamen naar het schooltje. Het kerstfeest was altijd een hoogtepunt. Soms werd het kerstfeest ook gevierd in een lokaal van de school vanwege het grote aantal kinderen.

G.J. (Gerrit) Kemper vertelt het volgende over de zondagsschool:
De boeren schonken een stukje land en door middel van collectes werd geld bijeen gebracht voor het bouwen van de zondagsschool. Zo ook bij dit zondagsschooltje. De grond behoorde bij boerderij “Vervelde”. Het werd door de hele buurt gebouwd en was ook van de hele buurt. 
De heer Kemper heeft als kind op de zondagsschool gezeten. Het schooltje is in de jaren ’30 van de vorige eeuw gebouwd, samen met het zondagsschooltje Elim in Oosselt. Studenten van Ruimzicht leidden het zondagsschooltje.

Mevrouw H. (Hennie) Kemper is nog betrokken geweest bij het zondagsschooltje Wassinkbrink (8).
De heer D.G. Vervelde vertelt over de zondagsschool: de zondagsschool is eerst in mijn ouderlijk huis begonnen. In de kamer van de boerderij werd zondagsschool gehouden op de zondagmiddag. Studenten van Ruimzicht leidden de zondagsschool en kwamen al eerder om eerst koffie te drinken. Er kwamen toen niet zo veel kinderen omdat in IJzevoorde niet zoveel mensen woonden. Later werd het zondagsschooltje gebouwd. Het adres was Y1. In eerste instantie was het een houten gebouwtje. Met de stormramp in Borculo in 1925 is het gebouwtje vernield en is een stenen gebouwtje gekomen. De grond is beschikbaar gesteld door familie Vervelde, het gebouwtje was eigendom van de kerk. Dit eigendom is later overgedragen aan nieuwe bewoners van de boerderij, de familie Loman.

Tijdens de oorlogswinter is nog een geëvacueerd gezin uit Arnhem in de zondagsschool komen wonen. Eind jaren ’80 is de zondagsschool in het gebouwtje beëindigd en verhuisd naar de school in IJzevoorde. Daarna is het gebouwtje in gebruik geweest door een hobbyclub. Na de hobbyclub is de schietvereniging IJzevoorde-Slangenburg (SIJS) in het gebouwtje gehuisvest met daarachter de schietbanen (op Zelhems gebied). Bij de opening werd gezegd dat de burgemeester van Zelhem maar achterin het gebouwtje moest gaan zitten zodat de burgemeester van Doetinchem op hem kon schieten. Nu is het gebouwtje verhuurd en als duivenhok in gebruik.

De heer Vervelde heeft zelf vanaf zijn 5e tot en met zijn 15e jaar op de zondagsschool gezeten en daarna ook zijn eigen kinderen. In de jaren voor de oorlog en in de oorlog kwam altijd juffrouw Haank een kerstverhaal vertellen. Zij bracht ook altijd een hengelkorf mee met sinaasappelen. De kinderen kregen met kerst altijd een boekje, vaak van schrijver Van der Hulst. Soms was het heel druk in het schooltje en zaten de kinderen als haringen in een ton. Als je van de zondagsschool af ging dan kreeg je een bijbeltje. Begin van het jaar werd altijd een rooster gemaakt met teksten die zouden worden behandeld. De kinderen moesten vaak een versje leren die zij dan ook moesten opzeggen (9).