Details: Categorie: Gebouwen; Laatst bijgewerkt: 23 september 2021

Station Zelhem

Het voormalig spoorstation
Huidige benaming:

De Brink

Huidige adres:

Stationsplein 10

Laatst bijgewerkt:

November 2018

www.oudzelhem.nl

Aan dit artikel werkten mee:
G.J. Weenk - bevolkingsregister
Elly en Harry Somsen - kadaster en huisnummers

Over het gebouw:

Oude benaming:	Station
Oude straatnaam:	Kastanjelaan
Staat in:	Het dorp
Verbouwing(en):	diversen
Kadaster 1822:
Eigenaar:	Erven van Nicolaas ter Hoeven (bakker)
Woonplaats:	Zelhem
Kadasternummer(s):	N 529 bouwland

Bevolkingsregister en huisnummers vanaf 1829:

1829:	X	Bouwland
1881-1900:		Spoorstation
1900-1924:	A1-(1)-A1	W.Boenk* en W.J.ten Hopen komen van A63k en vertr. 1908 naar Apeldoorn, station 't Loo. Richardus Hendricus Albertus Rikkers* en Janna Willemina Beckers komen 1908 van Apeldoorn en vertr. 1910 naar Medemblik. Gerrit Jan Wijmenga* en Janke de Vries komen 1910 van Ferwerderadeel en vertr. 1914 naar Uithoorn. Peter Langeveld* en Engelina Johanna Wolsink komen 1914 van Diepenheim en vertr. 1916 naar Goor Marinus Frederikus Langeler* en Geertruida Catharina Hendrika van Duijl komen 1916 van Alkemade en vertr. 1920 naar Alkemade. Andreas Nagtzaam* en Frederika Barendina van Heinsbergen komen 1920 van Ferwerderadeel en vertr. 1923 naar Leiden. Gerrit Jan te Biesebeek* en Berendina Wassink komen 1923 van Hellendoorn * Stationschef van het station Zelhem (G.O.L.S.spoorlijn)
1924-1939:	A1- -- -- -- A1-(A1)- -- -- -(A1)- A1 -- - -- -A1	Gerrit Jan te Biesebeek* en Berendina Wassink vertr. 1925 naar Eibergen. Willem Buijtenhuis en Aleida Blom *komen 1925 van Dalfsen en vertr. 01-11-1930 naar Doetinchem. Gerrit Lansink en Gerritdina Mengerink (Halte chef) komen 1930 van Hindeloopen en vertr. 02-08-1937 naar Wisch. Cornelis Arie Zwart en Johanna Geertruida Visser geh. 1922 ( komen in 1937 van Harderwijk ?) (exploitant radio-distributie) (Zij hebben ook aan de Doetinchemseweg 15 gewoond )
1939-1964:	A1	C.A. Zwart en J.G. Visser. vertr. naar Ruurloseweg.
	A1	U. Oldenboom en J. Buunk vertr. naar nieuwbouw Zuivelweg 6.
1964-0000:	Kastanjelaan 2	G.W. Veldhorst. kantoor en woonfunctie Houthandel Oldenboom.
		Het gebouw maakt nu onderdeel uit van het Cultureel centrum "De Brink".
1995-2009:	Stationsplein 10	VVV winkel en boven kantoren. In 2009 vertr. de VVV naar Super Hollak

Veldnamen:

Opmerkingen:

Spoorgedeelte Zelhem - Ruurlo opgeheven in 1937 en opgebroken.
Zelhem -Doetinchem gehandhaafd t.b.v het goederenvervoer tot 1975, opgebroken, nu fietspad.

Bronnen:

Boerderij- en Veldnamen in Zelhem (1998), blz.93 kaart 17-3

Als onderdeel van het spoornetwerk van de GOLS (Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij) werden op 15 juli 1885 de spoorlijnen Zevenaar - Doetinchem - Winterswijk GOLS en Doetinchem - Zelhem - Ruurlo voor het reizigers- en goederenvervoer geopend, 18.6 km lange enkelsporig.
De andere belangrijke lijnen (Winterswijk GOLS - Neede - Hengelo en Ruurlo - Neede) waren een jaar eerder al geopend, terwijl eind 1885 nog het stukje Boekelo - Enschede Noord zou volgen. Hiermee was het GOLS-net compleet.

Bij de opening van de spoorlijn was door de gemeente 100 gulden uitgetrokken (gemeentenotulen) voor de feestelijkheden daaromheen. De komst van de allereerste trein veroorzaakte in 1885 nogal wat commotie. Bij aankomst van het snelheidsmonster uit de richting van Doetinchem stonden de schoolkinderen op het perron om een zanghulde te brengen, maar toen het enorme gevaarte puffend naderde sloeg de schrik menig kind om het hart. Gillend renden ze weg. Voor de opening van het spoorlijntje was een toepasselijk gedicht gemaakt door de zoon van meester Bouwmeester. Het eerste couplet van 3 werd door de schooljeugd gezongen en ging als volgt

Hoezee, de spoorlijn is nu klaar
Zoo juicht thans hart en mond
Nu rijdt ons vlug het dampend paard
De hele wereld rond
Nu spoeden wij ons naar 't station
Daar vragen een billet!
En in een hoek van den wagon
Gaat 't reizen voor de pret

In 1897 ging het om een druk traject en werd het spoorwegemplacement vergroot. Er werden afstandsseinen geplaatst. In 1900 werd de goederenloods vergroot met een aanbouw en in 1903 werden de sporen uitgebreid met een kruisingspoor. In 1916 kreeg het stationsgebouw een verdieping en werd een wachtkamer tweede klasse aangebouwd. De economische crisis en met de opkomst van de bus ging het vanaf 1920 snel minder met het personenvervoer. De lijnen van de Gols werden op 1 juli 1920 door de HSM overgenomen. En vervolgens werden die lijnen weer overgenomen door de Nederlandse Spoorwegen. Het lokaal spoor, Ruurlo - Doetinchem (12 km) werd gesloten op 22 mei 1937 voor personen vervoer.

In 1927 kwam er nog wel een spooraansluiting voor de Coöperatieve Landbouwvereniging en in 1931 werd er zelfs nog een tweede perron gemaakt. Dit alles voor het goederenvervoer. Op last van de Duitse bezetting werd in 1942 de lijn Doetinchem - Zelhem opgebroken, maar op 13 mei 1948 kon het goederenvervoer op de opnieuw aangelegde spoorlijn weer worden hervat. In 1960 werd nog aan uitbreiding gedacht met een aansluiting voor Vromen papier. Dit duurde tot 28 mei 1972. Toen werden er een groot aantal kleine goederenlijnen gesloten waaronder Doetinchem - Zelhem. In 1977 werden de rails weggehaald en kwam er definitief een eind aan de spoorlijn.

Anekdote over de uurverbinding Als de dominee 's zondags niet te lang preekte, kon de stationschef net tussen twee opeenvolgende vertrektijden de dienst meemaken. Toen de dominee eens op een zondagmorgen sprak over Azechiel, één van de profeten uit het Oude Testament, stelde hij aan het einde van de preek de theoretische vraag En gemeente, waar zsullen we deze bijbelse figuur plaatsen? In de rij der profeten of die der apostelen?, waarna de stationschef opstond en antwoordde Wel dominee, hij kan hier wel zitten, ik moet toch naar de trein.