Lambertikerk
In 801 wordt voor het eerst de dorpsnaam Zelhem (Salehem) in historische bronnen genoemd. In dat jaar bezoekt missionaris Ludger een kerkje in het dorp. Restanten van dat kerkje zijn teruggevonden in het koor van de Lambertikerk. Tijdens de restauratie werkzaamheden na de tweede wereldoorlog vonden archeologen resten van een ouder grafveld onder het oude Ludger kerkje. In de vroege Middeleeuwen en daarvoor zwierven mensen over de Zelhemse Enk.
In 2009 is het artikel Ludger, zendeling van de Saksen en Friezen door Job de Gelder in de Kronijck verschenen. Het verhaal is in het artikel over Ludger te lezen.
De vondst van enkele vuurstenen bijlen kan samenhangen met de ligging van een dorp of grafveld uit de middensteentijd (4000 tot 2000 v. Chr.). Tijdens het archeologisch onderzoek bij de aanleg van de rondweg werden bovendien nog enkele scherven uit de klokbekerperiode (2500-1800 v. Chr.) aangetroffen. Datzelfde onderzoek bracht aardewerk aan het licht uit de late bronstijd (1200-800) v. Chr.) en in de opgravingspuiten op het Soerland lagen veel scherven en enkele grondsporen die toegeschreven kunnen worden aan bewoners uit de ijzertijd (800 v Chr - 100 n. Chr.). Over de Romeinse tijd valt niets te melden omdat vanuit die periode geen vondsten gedaan zijn. In ieder geval kon worden vastgesteld dat in de achtste en het begin van de negende eeuw enkele boerenfamilies op het Soerland verbleven. Het zullen deze mensen geweest zijn die uitliepen toen Ludger een bezoek bracht aan Zelhem om er een mis op te dragen.
Lambertikerk. Foto: H.M. Somsen