Hummeloseweg 49-49a

Hummeloseweg 49-49a - Gegevens

Hummeloseweg 49-49a

  • Huidige benaming

     Gasthuisplaats

    Oudste vermelding: 1598
    Oude benaming boerderij: Toinck (1616-1618, 1629, 1636)
    't Goet Toinck (1648)
    Gasthuusplaatse
    Toonk (1829)

    Behoorde tot de: Zelhemmer Hattemer Marke
    Aantal stemmen in de Marke: 1
    Broodlevering: rust de plicht op een roggebrood te leveren op de Zelhemmer Brink

    Verbouwing(en): 1801 verbouwing en opknapbeurt
    nieuwbouw 1930, afgebrand door hooibroei
    nieuwbouw 29-5-1935, om 02.00 uur, afgebrand door blikseminslag
    nieuwbouw 1944, verbrand door explosie van een neergestort vliegtuig

  • Huidig adres Hummeloseweg 49 en 49a
  • Oude straatnaam Groote weg van Doesborg naar Zelhem (1829) Grintweg (1829)
  • Staat in Winkelshoek
  • Kadaster 1822 .
  • Eigenaar Het Gasthuis van Doesburg
  • Woonplaats Doesburg
  • Kadasternummer(s)
    L 885 bouwland
    L 886 hakhout
    L 898 hakhout
    L 899 heide
    L 900 heide
    L 901 hakhout
    L 902 uitweg als bouwland L 903 hakhout
    L 904 bouwland
    L 905 weiland
    L 906 huis en erf
    L 907 bouwland
    L 908 hakhout

     

     

     

     

     

    Detail uit kadastrale kaart van 1822 (L.C. Machen)

  • (E)igenaars - (P)achters

    (P)1598-1612: Koert Toinck (Markeboek ZHM)
    (P) 1631: verm. Warner Thoinck (Markeboek ZHM)
    (E)1636: Nicolaes Boweyer
    (P) 1636-1645: Warner op Toinck (Thoinck) (Markeboek van Nieuwenhuizen & Roekel) (Markeboek ZHM)
    (E) 1646-1650: Jonker Hoeven ende Bouwier (Kreynck)
    (P) 1646-1650: Warner Toinck; setter voor de Winckelshoek (Kreynck)
    (E) 1647: Johan Bouwier (Markeboek ZHM)
    (E) 1648: Johan Baerken en zijn vrouw Maria Collers
    (E) 1648-1940: Gasthuis te Doesburg
    (P) 1656-1672: Dries Toinck (Markeboek van Nieuwenhuizen & Roekel)
    (P) 1673: weduwe Dries Toinck (Toonk) (Markeboek van Nieuwenhuizen & Roekel)
    (P) 1673-1698: Willem Toinck (idem)
    (P) 1698-1758 Albert op Toonck (idem) (kerkenrecken-boeck 1729)
    (P) 1758: Freric op Toonck (Markeboek van Nieuwenhuizen & Roekel)
    (P) 1806-1812 of 1818: zn Joost Toonck (idem)
    (Joost Toonk (1756 †1825) (zn Frerik Toonk en Grietje Wentink) tr Zelhem 1783 Harmijna Beeftink (Nusselder op Beeftink) (1756) (dr Andries Nusselder en Garritjen Beeftink) (DTB))
    (P) 1818-1858: Jan Nieuwenhave (idem)
    (Jan Nieuwenhave (1791) (zn Arnoldus Nieuwenhave en Lijsken Nieuwenhuis) tr (1) Wesseltjen Toonk (1792 †1837) (dr Joost Toonk en Harmijna Beeftink), tr (2) Zelhem 1834 Hanneken Winkel (dr Aaltjen Toonk (*1784) (dr Joost) en Arent Winkel))
    (P) 1858-1876: Wed. J. Nieuwenhave (Hanneken Winkel) (idem)
    (P) Na 1876:

    1. Willem Nieuwenhave (idem)
    2. Gerrit Hendrik Toonk (idem)
    3. Willem Toonk (idem)


    Ad 1. Willem Nieuwenhave (1835 ) (zn Jan Nieuwenhave en Hanneken Winkel) tr Zelhem 1875 Aaltjen Woolschot (1842) (dr van Willem Woolschot en Maria Winkel)
    Ad 2. Gerrit Hendrik Toonk (1873) (zn Derk Jan Toonk en Johanna Berendina Molekamp) tr Zelhem 1901 Maria Nieuwenhave (1878) (dr Willem Nieuwenhave en Aaltje Woolschot
    Ad 3. Willem Toonk (zn van Gerrit Hendrik en Maria Nieuwenhave?)

  • Bevolkingsregister en huisnummers vanaf 1829
     
     
     
    1829:  176  Jan Nieuwenhave en Wesseltjen Toonk †
    1840-1847:  176  Jan Nieuwenhave, wednr. van W. Toonk, en Harmina te Winkel
    1848-1850: 176   J. Nieuwenhave en H. te Winkel
    1851-1860:  E2  J. Nieuwenhave † 1854 en H. te Winkel
    1861-1870:  E2  H. te Winkel wed. van J. Nieuwenhave
     zn. Jan Nieuwenhave en Harmina Oosterink vertr. naar D2 "Tenk"
    1871-1880:  E3  wed. H. te Winkel † 1879
     zn. Willem Nieuwenhave tr. 1875 met Aaltjen Woolschot
    1881-1900:   E3  W. Nieuwenhave en A. Woolschot
    1901-1924: E3 - E3   W. Nieuwenhave † 1913 en A. Woolschot † 1913
     Gerrit Hendrik Toonk en Maria Nieuwenhave (dr.)
    1925-1939: E3 - E3   G.H. Toonk en M. Nieuwenhave
    1940-1964: E3   G.H. Toonk en M. Nieuwenhave
    1965-1970:  Hummeloseweg 49  Willem Toonk
    1970-0000: Hummeloseweg 49   W. Brouwer
    0000-0000:  Hummeloseweg 49   E. en M. Brouwer
    0000-0000: Hummeloseweg 49   R. en Y. Regelink

      

  • Veldnamen

    Boerderij- en Veldnamen in Zelhem (1998), blz 68, blz 91 krt 15/8, blz 92 krt 16/2,3,4, blz 95 krt 19/1, blz 100 krt 24/8

     

    Veldnamen:
    Gasthuisbos (bouwland) (krt 19/1)
    Gasthuusplaatse (boerderij) (krt 16/2)
    Toonkkoele (krt 16/3)
    Toonksweitjen (weiland) (krt 24/8)
    Toonkveld (bouwland) (krt 16/4)
    Toonkweide (weiland) (krt 15/8)
    't Blek (L 885)
    't Haagje (L 907)
  • Opmerking
    Verpondingsregister 1646-1650 in 't Rigterambt Zelhem, door Gerhardt Kreynck:

    118-3

    37-17­
    4-10
    Toinck. Jonker Hoeven ende Bouwier
    Huys ende hof 1 sch. boulant 13 mlr, 3e gerve.
    6 koeweydens slecht lant. 4 dagh grasmaeijens
    Pacht 25 dlr. t’, beswaer afgetrocken blijft
    Een vercken oft 3 dlr.
    Beswaer 6 sch. Rogge Doesborchsche mate an Juffr. van Carvenheim. 2 sch. Rogge Zutphensche mate an Marquerinck
    Den smallen tient ende voornoemde Juffr. een lam of 2 gl. ende 6 stv. Die bouman betaelt 2/3 den eygenaer 1/3 deel.

     

    Bronnen:    

    Markeboek Zelhemmer Hattemer Marke 1598-1678 (Bewerking R.J.J. Weetink, 2007), blz 8 (1598, broodlevering), blz 10 (1598, Koert Thoinck; belastingplichtige), blz 30 (1603, Coertt Thoinck; getuigenis in geschil om de weg naar de enk), blz 43 (1610, Toijnck; boete n.a.v. schouw), blz 48 (1611, Toijnck; boete wegens absentie bij Jaarholting), blz 50 (1612, Coirt Toinck; besluitvormer in geschil tussen Lisbet Verdix (=Liesbeth Verdijks) en Everwijn (wegens Maria Massinx), blz 66 (1614, Toijnck; absent bij Jaarholting, blz 75 (1619, Toinck; absent bij Jaarholting), blz 76 (1619,Toinck; boete wegens het ongeoorloofd hoeden van schapen in de enk), blz 99 (1625, Toijnck slach; passage over de wetering), blz 109 (1631, Warner Thoinck; aangesteld als vorster), blz 122 (1634, Toinck; boete wegens varkens in de enk), blz 130 (1634, Toinck, beweert dat zijn varkens nooit in de enk zijn geweest), blz 139 (1637: Warner Thoinck; vorster), blz 144 (1638, Warner Toinck; vorster), blz 168 (1645,Warner Thoinck; geschil over vermeend ongeoorloofd hoeden van schapen na Petri), blz 177 (1647, t goet Thoinck; eigenaar Johan Bouwier), blz 181 (1648, Thoinck; boete voor het hoeden van schapen in de enk), blz 182 (1648, Thoinck; erfgenaam “het gassthuiss t’Doesborch” absent bij Jaarholting), blz 187 (1650, Thoinck; eigenaar wordt vertegenwoordigd door Abraham Francken), blz 193 (1652, Toeinck; boete wegens het ongeoorloofd hoeden van schapen, in de enk), blz 204 (1658, Tooijnck; boete n.a.v. schouw), blz 227 (1664, Tooinck; idem), blz 235 (1669, Toijnck; Jan van Leth, schater, meldt dat hij een varken heeft geschut), Blz 239 (1671, Toonck; erfgenaam Udoaels absent bij Jaarholting), blz 242 (1675, Toonck; Bartelt Garritsen Novitus (=nieuwe erfgenaam))
    Het Markeboek van Zelhem (1598-1678) (J.A. van Nieuwenhuijzen & G.J. van Roekel, 1992), blz 117 e.v., artikel het ‘Erve en Goet Toinck’.
    Verpondings-Kohieren van het Kwartier Zutphen 1646-1650 (Kreynck) (Bewerking R. Weetink, OTGB, 2006), blz 37 (verponding), blz 72 (afdracht aan Juffr. van Carvenheim), blz 75 (afdracht aan Marquerinck)

    12 Eeuwen Lambertikerk (Gerrit Rijsdorp, 2007), blz 96, kerkenreckenboeck 1729 (orgelfonds), Albert Toonck, Jan Toinck en Garrit Toinck.
    mevr. M. Vriezen uit Halle
    Stamboom Woolschot
    Genealogiedomein (ECAL),pondschatting 1616-1618 en 1629, transcriptie van A. Lettink Maatman

     
     

      

    Opmerking:

    In de volksmond wordt deze boerderij Toonk van het Gasthuis genoemd, zo is er ook Toonk van het Ottenshuis.

    De geschiedenis van het erve Toinck (Toonk) in de volksmond de Gasthuusplaatse (of Toonk van de Gasthuusplaatse) begint in het jaar 1636, wat er zich voor die tijd heeft afgespeeld op erve Toinck is niet bekend. In 1636 was de boerderij eigendom van Nicolaes Boweyer en de pachter was Warner op Toonk. Toen Warner in 1636 het pachtcontract afsloot was er nog volop oorlog. Al zijn schapen en het overige vee was hij kwijt geraakt aan de rovende soldaten.

    De boerderij 't Goet Toinck is door het gasthuis te Doesburg aangekocht op 18 februari 1648. De boerderij was een los huus opgetrokken in vakwerk met lemen wanden en een strodak. De bezittingen van het gasthuis werden goed onderhouden. De archiefstukken bevatten menigmaal rekeningen van timmerlieden, b.v. de rekening gedateerd 13 mei 1646, gedane arbeid op Toinck in Selm, schaapschot gerepareerd som van vijf en zestig gulden. Op 26 januari 1779 bouw schaapskooi enz. Van 3 april 1801 verbouwing en opknapbeurt van de bouwstede Toonk.

    Uit: Verbael Gasthuislanden 1689. Verbael der landderien onder de Gasthuis bousteden gehoorende, overgenoomen en nagesien door de Gasthuismeesteren Joan Gersen en Engel Luties, opgesteld op 13 en 14 augustus 1689. Overgegeven in den Raedt den 26 Februarie 1729.
    Toonck
    Het Goet Toonck in Zellem doet des jaers in verpondinge de somma van twee en dartich gulden en acht stuiv[er] ordinaris - fl 32 - 8 -.
    Aan Thient rogge aan Verheijden des jaers ses schepel rog.
    Noch tot Borculo een half molder rogg
    Noch aan Den Heer Marcken Richter en Marcken Haemel met een Thient Lam.
    Noch een Thient Lam aen Verheijden met den geheelen smallen Thient.
    Toonck Weijde landen

    Onder het goet, ofte bousteede Toonck gehoordt een weijde, genaemt Het ossen slach groot ongeveer vier koen weijdens, zuitwaarts langens de beek, noortwaarts langens de vloet, westwaarts Tilkerslagh, Oostwaarts Lettinck en Garvelink. Een weijde Broncker Slach genaemt, groot ongeveer 4 koen weijdens W. langens de straedt, N. langens de straedt, O Wassinck, Z de Vloedt.
    Een weijde de maer genaemt groot 4 koenweijdens, N de Hoomaet O. Agelinckmaet Z de Straedt W Bultinckmaet.
    Vier acker in de Hoomaedt, een van acht swadt een van vier swadt, noch een van vier swadt noch een het Lûiolrien genaamt.
    Het wincktien weijde land.
    Een achter in Poppinck maedt van ses swadt.
    Toonck bouw landen

    Onder Toonck gehoort, huis, met twee hooven, twee schaepschooren, waer van het eene bij het huis, het ander bij den Enck is staende, de gelijcks twee bargen.
    Een kamp oostwaarts na het huis geleegen, groot ongeveer ses schepel roggen gesaij, zuijtwaart op het Heijde eck en, Noortwaarts tegen Haeninck, westwaart op Cûninck.
    Het kalver weijdeken boulant groot een schepel gesaij: W naar het huis O. op Slichthamminck N. op de Bleck, Z op de straadt.
    Toonck
    Een stuck landt in ’t westen op het huis schietende groot ongeveer dri molders gesaij de bleck genaemt O op Slichthamminck N op Cuninckstraat Z op het Kalverweijdeken.
    Het Boevenbleck groot 3 schepels gesaij Z. Slichthamminck bleck N. Cunincks Crommesstuck O. op de weg W. Cunincks coe toer.
    Een stuck onlandt het Leghen genaemt. De lange brinckel groot ½ molders gesaeij. N. Hoeninck W. Hoeninck Z. Cuninck O. op de weg.
    Een acker groot een schepel gesaij op Agelinck Revinck. W. Slichthamminck Doeven bleck. Z. Toonck Coel. N. het Veestien.
    De Coel groot negen schepels gesaij. O. Agelinck W. langens de gemijnte. N. Toonck Hanewinckel.Z. de weg.
    De Hanewinckel groot een molder gesaeij. Z. de Coel. N. Slichthemminck Doevenbleck. W. Agelinck. Revinck. O. Jan Tils bulte.
    Een acker groot een schepel gesaeij. N. op de Hanewinckel. Z. Agelinck. W. Agelinck Revinck. O. Agelinck.
    Het groote kruis een molder gesaeij. Z. kleijn Luickincks kruis. N. Agelincks kruis. W. de Rietacker genaemt sat: Dries op Tooncks kinderen gehoorende. O. op de weg.
    Het kleijne kruis ½ molder gesaeij. N. Kleijn Luickincks kruis. Z. Slichtkamps kruis. W. de rietackter. O. op de weg.
    Toonk in Zellem
    Een acker groot ½ schepels gesaeij. Z. Slichtkamp. Noort, oost ne westwaarts Cuninck.
    Noch een stuk het Kleijne Kruis genaemt groot een schepel gesaeij. Z Agelinck. N. Hoeninck. O Winckels Kruis. W. De rietacker.
    Twee molders gesaeij tegens het schaapschot in den Enk. Z. Winckels kruis. N. boeninck baacker veen. W. Baacker veen. O. op de Heijdewegh. Edoch ligt dit stuck op het baacker
    veen, aan het een eijnde gesepareert en schijten 3 toorens daer tussen beijden, waar van een gehoort onder poppinck, een onder tenck, en een onder de Vicarie.
    Een acker groot ½ Molders gesaeij. O. buchthorst nieulant. W. Aalderinck baacker veen. Z. op de wegh. N. op de wegh.
    Toonck baacker veen groot 3 schepels gesaaij. O. winckels baacker veen. W. Aalderinck baacker veen. Z. op baacker veen. N. Hols baacker veen.
    Een schepels gesaaij in de Velsicker markt. O. arme lant. W. Heijinck seeven Hoornen Z. Hoenincks baacker veen. N. Hols seeven Hoornen.
    Noch een schepel gesaeij in de Velsicker markt. W. Hoeninck. O. arme lant. Z. bulinck. N. op de weg
    Een schepel gesaeijs bij de Meul. Z. Klein Luckinck. N. Jan Snijders. W. Op de weg. O. op nieuwen Haakstuck
    Een acker groot een schepels gesaeij. W. borcken O. Heinck N. Hols. Z. op het Loo.
    Toonck in Zellem
    Een acker groot een schepels gesaeij. W. Hoeninck. O. Aalderinck baackerveen Z. op de weg. N. baackerveen.
    De Neusdoeck groot een schepel gesaaij. Z. borckens. W. borckens. N. op de weg. O. Aalderinck.
    Het lant stuck groot ½ molders gesaaij. O. boeninck. W. Heijinck. N. de kerckweg. Z. poppinck.
    Een acker groot een schepels gesaaij. O. Nieuwen Hofs olden.oort. W. Heijenck N. Willinck. Z.Luickinck
    De wier groot 2½ schepels gesaaij. Z. tillerstuck N. tillerweijde. O. Heijinck W. Tenck.
    De botterboom groot een schepels gesaaij. W. Agelinck O. borckens N. de wegh Z. Osterinck.
    Achter borckens Elshorst ½molders gesaaij. N. op eltincks straat. W. borckens stuck. O. Eltinck. W. borekens
    Het kromme stuck groot een molders gesaaij Z. oosterinck N. poppinck. W. Agelinck. Revinck. O. poppinck Coel.
    Achter Agelinck kamp 3 molders gesaaij. N. langs de weg. Z. revelinck stuck. W. revelinck. O. Winckel.
    Het mussen stuck groot een schepels gesaaij. W. Agelinck Camp. O. poppinck. Z. borckens. N. op de weg.
    Een acker groot ½ schepels gesaaij. N. oosterinck. Z. eltinck. O. Cunninck. W. Tiller stuck.
    Een acker groot een schepel gesaaij. N. sall: dries op tooncks kinderen. O. Hols. Z. Cuninck. W. Hoeninck.
    Dus wordt bevonden dat onder Toonck gehoort aen boulant twintig molder en 3½ schepels gesaaij aan boulant.

    In het jaar 1930 werd de hele boerderij door brand verwoest. Nog in oktober van hetzelfde jaar kon men alweer met de bouw beginnen. Een lang leven was de boerderij niet beschoren want: in 1935 werd tengevolge van een blikseminslag de hele boerderij in de as gelegd. Op 23 september 1944 sloeg nogmaals het noodlot toe. Een lancaster van het 50 Sq. stortte neer bij de boerderij, 5 minuten na de crash explodeerde de bommenlading die de boerderij vernielde.

     

Pagina 1 van 2