Ver van huis.

 

Door Bennie Eenink

Honderd jaar geleden was reizen een tijdrovende en moeizame aangelegenheid. De militairen zoveel mogelijk in de eigen omgeving inzetten was een aantrekkelijk idee. In de praktijk was het echter nog niet zo simpel. Allerlei factoren hadden invloed op waar men terecht kwam. De inval van de Duitsers in België en de dreiging die daar van uitging had tot gevolg dat de Nederlandse legerleiding meer dan de helft van de gemobiliseerde soldaten naar Zuid-Nederland stuurde. En dan met name naar Noord-Brabant. Ook opa Berend kwam daar terecht. Door het gebrek aan "echte" koks werd opa als kok eerst ingezet in de Betuwe. Maar later werd ook hij naar Brabant gestuurd, "in de buurte van Boxmeer, of Boxtel, daor argens," zo vertelde opa. 
Ook speelde een rol in welke fase van "de militaire loopbaan" men zich bevond. Een dienstplichtige diende eerst bij de zogenaamde Militie. Na het afzwaaien kwam men terecht bij de Landweer. En dan was er ook nog de Landstorm. Op deze website wordt er niet verder op ingegaan. Voor wie meer wil weten, op de website van de Koninklijke Bibliotheek staat een duidelijk verhaal over de organisatie van het leger in die tijd.
Onderstaand in het kort verhalen van enkele militairen. 

Derk Lettink.
Derk Lettink werd op 9 nov. 1884 geboren aan de Brunsveldweg in Zelhem en trouwde in 1916 met Everdina Johanna Berendsen uit Vorden. Zij gingen wonen aan de Nijmansedijk B6 (9) op Nieuw Lettink in Zelhem.
Derk was gelegerd geweest in de Mauritskazerne in Doesburg. Omdat er gebrek was aan o.a. slagers werden boerenzonen tijdens hun militaire loopbaan bij de mobilisatie ook ingezet als kok.
opa Lettink ovaal foto Judith LettinkDerk Lettink. Foto coll. Judith Lettink.

Achterdeur foto gereed Tweede van links is Derk Lettink. Tweede van rechts Berend Eenink. Foto coll.Bennie Eenink.

Derk Lettink 2e van rs 1024 cr PLATTER kl. De mannen poseren voor een keukenwagen. Waar deze foto gemaakt is en wie er verder
opstaan is niet bekend. Derk Lettink 2e van rechts.
Foto fam. Lettink. In kleur bewerkt door G. Knake.




Frederik Mekking 
Frederik Mekking werd op 19 november 1886 geboren in Ruurlo. Volgens zijn militaire zakboekje was hij metselaar. Blijkbaar had men in het leger meer behoefte aan medisch personeel dan aan metselaars. In 1906 werd Frederik, bij zijn eerste opkomst, naar het militaire hospitaal in Deventer gestuurd. Daar werd hij opgeleid tot militaire gewondenverzorger, beter bekend onder de informele naam "hospik".In die tijd zal ook onderstaande foto zijn gemaakt. Met mobilisatie kwam hij terecht in Tilburg om te helpen bij de opvang van vluchtelingen uit België en werd daar Sergeant Hospitaalsoldaten. 
 Mekking in PPT V1
Collectie: Willemien Mekking
 
Het zakboekje en nog wat meer spullen van Frederik zijn enkele jaren geleden geschonken aan het museum voor Historische Verzameling Militaire Geneeskundige Dienst in Hilversum.
 Mekking met boekjes
Collectie: Willemien Mekking

Familie Mekking Bewerkt PPT1
Collectie: Willemien Mekking
 
Frederik Mekking (rechtboven ) op een prachtige familiefoto. De man linksboven lijkt ook een uniform te dragen, over hem is niets bekend. 

Hendrik Jan Menkhorst 
Op 13 maart 1891 werd Hendrik Jan Menkhorst geboren in Halle Heide. Tijdens de mobilisatie kwam hij eerst terecht in de kazerne in Doesburg. Daarna werd hij naar Leeuwarden gestuurd, wachtlopen bij de gevangenis. Misschien is daar ook onderstaande foto gemaakt, gezien het prikkeldraad op de achtergrond. Hendrik Jan staat in de bovenste rij, de vierde van links.
Later werd Hendrik Jan overgeplaatst naar Ruurlo waar hij belast werd met de controle op de toegangswegen. 
Waarschijnlijk ging het om controles in het kader van de Staat van Beleg. De soldaten waren gehuisvest in een schuur bij het kasteel Ruurlo. 
 Menkhorst in ppt
Collectie: Familie Menkhorst

Jan Tragter
In Ruurlo was Jan Tragter beter bekend als KooiersJan. Zijn geboortehuis was de boerderij Kooier aan de Groenloseweg in het Ruurlose Broek. Daar werd hij op 10 februari 1889 geboren. Een boerderij die heel lang ook herberg was. Behalve boer was de herbergier in 1840 ook nog vrachtrijder, dat blijkt uit een kasboek dat bewaard is gebleven. 
 Kooier in pptv1

Tragter in ppt 3

Jan was ingedeeld bij hetregiment Huzaren van Boreel, de historische benaming voor de cavalerie-eenheid van de Nederlandse Koninklijke Landmacht. 
Uit zijn militaire zakboekje blijkt dat hij zich bij het uitroepen van de mobilisatie, in 1914 moest melden in Leiden.

Lastgeving in ppt 2
Collectie: Familie Tragter

Willem Johan Wensink
In het rivierengebied tussen Nieuwegein en Culemborg liggen twee oude forten aan de Lek, Fort Honswijk en Fort Everdingen. Forten die vooral opvallen door hun imposante geschutstorens. Beide forten zijn omstreeks 1845 gebouwd als onderdeel van het verdedigingswerk de  Nieuwe Hollandse Waterlinie
Voor meer informatie over de forten klik hier.
 Wensink in PPT 3

Willem Johan Wensink geboren op 2 december 1889 in Dinxperlo. Uit de papieren die van hem bewaard zijn gebleven wordt duidelijk dat hij in beide forten is geweest. In november 1915 was hij gelegerd in Fort Honswijk. Dat blijkt uit een brief die zijn vader in november 1915 stuurde aan Zijne Excellentie den Heer Minister van Oorlog met het verzoek om zijn zoon over te plaatsen naar de grenswacht in Dinxperlo. Zijn zoon zou dan ook kunnen helpen op de boerderij.
 Verzoek in PPT 1
Onderstaande reactie laat zien dat Den Heer Minister dat niet zo zag zitten. Welke 'belangen van den dienst'  een rol speelden wordt niet duidelijk maar het zou wel eens kunnen zijn dat minister het niet verstandig leek een Dinxperloër in zijn eigen woonplaats de grens te laten bewaken. Dit gezien de dubieuze rol van menige grenswacht als het ging om smokkelen.

Afwijzing in PPT