Roop, de Olde Midwinterhoorn groep

Op een bijeenkomst besluiten de 22 aanwezigen om vijf personen te gaan kiezen die samen het bestuur moeten gaan vormen van de midwinterhoorngroep “d’ Olde Roop”.

Het eerste bestuur werd gevormd door dhr. Pijfers (vzt.), dhr. Arentsen (secr.), mevr. Lovink (penn), mevr. Slooten (lid) en dhr. Berendsen (lid). De eerste activiteiten waren het blazen aan het begin van de 4 vesperdiensten (1989) in Zelhem. De aansluiting bij de oudheidkundige kring van Zelhem ging niet zonder slag of stoot, omdat de midwinterhoorngroep ook buiten Zelhem actief wilde zijn.

In maart 1989 wordt voor het eerst de gedachte besproken om een midwinterwandeling te organiseren nabij De Slangenburg. Dit initiatief was ontstaan nadat op 2e kerstdag 1988 met veel enthousiasme de eindles van de tweede bouwcursus daar was gegeven. Op de vergadering van 4 februari 1989 wordt de officiële naam vastgesteld als “d’ Olde Roop”.

Sindsdien is vormen de klanken van de midwinterhoorn een terugkerende traditie in de Adventstijd in de wijde omgeving van Zelhem.

De midwinterhoornblazers bij kasteel "Het Keldertje" in Doetinchem.  Foto:  Internetsite D' Olde Roop  

De geschiedenis:
De Germaanse stammen bliezen hun hoorns altijd tijdens de laagste zonnestand. Een gebruik overigens dat de Saksen hadden overgenomen van eerdere bewoners van ons deel van het Europese continent, namelijk de Kelten. Dit alles is geschiedkundig vastgelegd door Tacticus, een Romeins schrijver die dit gebeuren vermeldt rond het jaar 60 na Christus. Een verklaring omtrent de reden van het blazen, juist tijdens de laagste stand van de zon, kon Tacticus echter ook niet geven. Hij sprak de taal der Saksen niet en de Kelten waren al meer dan 100 jaar vertrokken uit dit gebied. Was het om de zon weer hoger aan de hemel te krijgen? Of moesten de boze geesten van de in het najaar ingezaaide velden verjaagd worden om de oogst voor het komende seizoen te garanderen? Een duidelijk antwoord op deze vragen kan niet gegeven worden. Na de Grote Volkshuisvesting en het in elkaar storten van het Romeinse rijk rond het jaar 400, breidde zich langzamerhand het Christelijke geloof uit over Europa. Ook de heidense stammen uit de regio werden door vertegenwoordigers van de kerk benaderd. Het geloof in mythen stierf hierdoor uit.

De hoorn die men destijds gebruikte was waarschijnlijk een uitgeholde runderhoorn. Later, toen de heidenen werden gekerstend is het gebruik door de christenen overgenomen en werd er geblazen om de geboorte van Christus aan te kondigen. Om het effect zo sterk mogelijk te maken bespeelt men vaak de hoorn vanaf de rand van een diepe put, zodat de lage toon extra versterkt wordt. Verder bestond het gebruik om de “natte hoorn” in de put op te hangen zodat deze door het water begon uit te zetten. Hierdoor sloten de beide helften luchtdicht op elkaar. Mede door het gewicht van de hoorn gaf men er de voorkeur aan vanaf de rand van de put te blazen.

Het blazen begint op de eerste zondag van de advent en eindigt op Drie Koningen. Het midwinterhoornblazen geschiedt in een traditioneel gebied, te weten Twente en de Achterhoek met het aangrenzende Duitse gebied. Uit oude documenten blijkt, dat er in 1485 werd geblazen in Sonsbeck, een plaatsje achter Kleve. Dat gebied vormde destijds een geheel met de Achterhoek, omdat de landgrenzen toen anders liepen.

Folklore:
Het symbolische gebruik stierf uit en met de komst van moderne communicatie- middelen verdween ook de praktische rol van de hoorn (bijv. als er bij een boer hulp verlangd werd bij de geboorte van een kalf, werd er ook op een hoorn geblazen). Pas in de vijftiger jaren begonnen liefhebbers, uit folkloristische overwegingen, het hoornblazen in ere te herstellen.

Het maken van een midwinterhoorn Foto:  Internetsite D' Olde Roop 

Het spelen bij een diepe put.Foto:  Internetsite D' Olde Roop