Deze pagina afdrukken

Halle Pluimersdijk : Geschiedenis

  • Geschiedenis:


    Het oude schoolgebouw, de schoolmeesters en het onderwijs in Halle.

    Door Gerrit Rijsdorp.
    Klik op de naastgelegen link voor de PDF met het verhaal. School_Pluimersdijk.pdf




    De oude school aan de Pluimersdijk.

     

    In 1701 vraagt het buurtschap Halle aan de classis of daar ook een school mag komen vanwege de grote afstand naar Zelhem. Al in 1702 is de school begonnen in Halle, een winterschool. Wanneer in 1783 Derk Steintjes schoormeester is ontstaat er onenigheid over een stuk grond dat de Halsche Marke bij zijn aanstelling in 1779 in vruchtgebruik is gegeven. De landdrost en de richter moeten er aan te pas komen om de onenigheid tussen de dominee van Zelhem en hem te beslechten.

    Op 26 april 1826 werd besloten tot het stichten van een nieuwe school in Halle. Iedereen was er voor, maar er was geen geld beschikbaar. De Franse bezetters waren net weg en ze hadden ons in een zeer desolate toestand achtergelaten. In afwachting van de plannen werd alvast de grond aangekocht voor de school en het meesterhuis aan de Bocholtseweg, nu Pluimerdijk.

    Rond 1840 werd het steeds meer een probleem, dat onderwijzers zich ook met het godsdienstig onderwijs inlieten. Officieel was dat verboden volgens de schoolwet van 1806. Rooyakkers, in 1842 benoemd, was ook catechisatieleraar en wilde ook in die functie werk verrichten in Halle. Hij gaf zijn lessen in de school. Op zich was dat niet verboden mits hij dat deed buiten de normale schooltijden.

    Gedeputeerde Staten vroegen de Minister van Binnenlandse Zaken, die ook het onderwijs behandelde, of dit wel geoorloofd was. Deze antwoorde, dat er niets op tegen was, als Rooyakkers op zaterdag catechisatie les gaf in de school. Deze onderwijzer is één van de weinigen in Gelderland, die als zodanig officieel werkzaam was.

    Architect Buiting uit Doetinchem kreeg opdracht een tekening en bestek te maken met kostenraming. De plek was uiterst geschikt door de goede bereikbaarheid en het lag in het dichtstbevolkte deel van de Halse mark. Van augustus 1842 tot januari 1883 wordt het huis bewoond door meester J.A. Rooyakker (1813-1888) en werd opgevolgd door zijn zoon H.W. Rooyakker. De Rooyakkers oefenden naast het schoolmeesterswerk ook boerenwerk uit. Het gebouwtje aan de Pluimersdijk heeft bijna 100 jaar dienst gedaan als school. Er waren geen toiletten aanwezig, geen gang met kapstokjes. In die tijd was het een éénmansschool, en werkte volgens het mentorsysteem. De ouderen moesten de jongeren helpen, leerlingen werden individueel verder geholpen door de meester die achter zijn lessenaar bleef zitten. Zomers moesten de leerlingen thuis helpen op de boerderij en het land, dus werd er alleen in de winter les gegeven.


    oprichtings tekening

    De tekening van de eerste school aan de Pluimersdijk uit 1826. Foto uit collectie Gelders archief


    School Halle Arnhemsche courant 09 11 1837
    Krantenartikel uit Arnhemsche courant 09-11-1837

     

     

Laatst aangepast op dinsdag 25 juni 2019 11:59